Najnowsze artykuły: 

Witaj na blogu Filmy z plecaka!

Relacje  z 5 kontynentów, filmy, zdjęcia, informacje, rekomendacje.

Wysoka Tama Asuańska, Jezioro Nasera, Abu Simbel, File

Jesteśmy w Asuanie, ponad 900 km na południe od Kairu. 6 km dalej mijamy starą Tamę Asuańska na Nilu, której budowę ukończono w 1902 roku. Była wówczas największą zaporą świata, lecz w latach 40-stych stwierdzono, że stara tama jest niewystarczająca w stosunku do potrzeb kraju. Po zwycięstwie rewolucji Wolnych Oficerów, która obaliła monarchię w Egipcie, w 1952 r. władzę autorytarną objął Gamal Naser (zapamiętajcie to nazwisko). Wówczas rozpoczęto prace planistyczne nad budową Wysokiej Tamy. Kanał Sueski przynosił przecież spore zyski, z których można było sfinansować budowę. Pomoc finansową w przedsięwzięciu zaoferował również Związek Radziecki, który pokrył około 1/3 kosztów konstrukcji oraz oddelegował do prac radzieckich inżynierów.

Relacja filmowa

W 1960 roku budowa tamy ruszyła i trwała 11 lat. Stworzono imponujące dzieło - Wysoką Tamę Asuańską o długości 3,6 km, szerokości u podstawy 980 m i wysokości 111 m, wzdłuż której biegnie dziś czteropasmowa szosa. Na zachodnim końcu tamy stoi pomnik w kształcie kwiatu lotosu, poświęcony przyjaźni egipsko-radzieckiej.

Wielu zastanawia się nad skutkami posunięcia, jakim była budowa Wysokiej Tamy Asuańskiej. Jak zwykle są pozytywy i negatywy tej decyzji, więc trudno o jednoznaczną ocenę.

Po stronie „plusów dodatnich” należy wymienić:

1. Działanie od 1967 roku elektrowni wodnej, która zapewniała wówczas energię elektryczną połowie Egiptu.

2. Regulację poziomu wody na Nilu i panowanie nad chimerycznymi wylewami rzeki, co pozwoliło zmniejszyć straty spowodowane przez powódź w latach 1964 i 1973, jak również ograniczyć skutki suszy w latach 1972-1973 i 1983-1984.

3. Znaczne zwiększenie powierzchni ziemi uprawnej w Egipcie.

4. Powstanie potężnego Jeziora Nasera (właśnie tego od rewolucji Wolnych Oficerów) – jednego z największych sztucznych zbiorników na świecie. Jezioro ciągnie się na długości 550 km przez Nubię aż do Sudanu. Utworzenie jeziora:

   1. pozwoliło na rozwój rybołówstwa

   2. zapewniło potężny rezerwuar wody, której w razie długotrwałej suszy wystarczy do napojenia całej ludności Egiptu przez 10 lat (stąd nazwano jezioro zbiornikiem dekadowym). Z badań wynika, że woda ta nadaje się bezpośrednio do picia, gdyż Jezioro Nasera jest zbiornikiem samooczyszczającym się.

Wśród minusów budowy Wysokiej Tamy:

1. Była w momencie zalewania jeziora Nasera (1964 rok) groźba zalania co najmniej 24 większych zabytków starożytnego Egiptu, w tym słynnej świątyni Abu Simbel. UNESCO już 4 lata wcześniej rozpoczęło akcję ich ratowania i ostatecznie najcenniejsze obiekty zostały przeniesione w wyżej położone miejsca lub oddane krajom, które brały udział w tej operacji. I chociaż kierownikiem prac związanych z przemieszczeniem świątyni Abu Simbel był z ramienia UNESCO polski archeolog Kazimierz Michałowski, to żadnego z 24 obiektów nie przeniesiono do Polski, a szkoda.

2. Było zatapianie na 9 miesięcy w roku wyspy File, która według wierzeń starożytnych Egipcjan była pierwszym kawałkiem lądu, jaki wynurzył się z wód Chaosu. Tu w okresie od IV wieku p.n.e. do II wieku naszej ery, wybudowano monumentalną świątynię na cześć bogini Izydy.

Powstała unikatowy kompleks, w skład którego oprócz świątyni Izydy weszła kaplica Ozyrysa, pawilon Trajana, portyk Oktawiana i Tyberiusza.

Z powodu podtopień wyspy po wybudowaniu Wysokiej Tamy świątynia w znacznym stopniu uległa zniszczeniu, a szczególnie ucierpiała polichromia. Ponownie sprawę w swoje ręce wzięło UNESCO i w 1970 r. rozpoczęto przenoszenie i rekonstrukcję zespołu świątynnego Izydy na wyżej położonej wyspie Agilkia, oddalonej o około 500 metrów od wyspy File. Prace ukończono w 1980 r.

3. Jest zmiana klimatu w południowym Egipcie, która spowodowała znaczny wzrost opadów deszczu, choć na pierwszy rzut oka nie zaliczyłabym tego do wad, zważywszy na panujące tu upały i pustynny klimat.

4. Jest znalezienie się pod wodą wiosek, miast i gospodarstw 60 tysięcy Nubijczyków, którzy zmuszeni byli do przesiedlenia.

Wracając do przemieszczenia świątyni Ramzesa II w Abu Simbel. Pocięto ją na ponad tysiąc kawałków, po czym z niezwykłą precyzją złożono ponownie 210 metrów dalej i 60 metrów powyżej ich oryginalnej lokalizacji. Zamiast wykuć w skale, jak to było pierwotnie, przestrzeń na przeniesienie elementów świątyni, wybudowano olbrzymią żelbetonową konstrukcję i pokryto ją skalnymi blokami. Przy całej operacji trzeba było jeszcze zadbać o specyficzne ustawienie świątyni, w której dwa razy w roku poranne promienie słońca oświetlały posągi bogów i faraona w najdalej położonej komnacie. Udało się osiągnąć ten efekt, jednak z jednodniowym przesunięciem.

Przy wejściu do świątyni witają nas siedzące na tronach kolosy o wysokości 20 metrów – mniej więcej wysokość szóstego piętra - przedstawiające Ramzesa II, z których jeden podczas trzęsienia ziemi w I w. p.n.e. stracił głowę. W pobliżu stoi druga nieco mniejsza świątynia, podarowana przez Ramzesa jego nubijskiej żonie Nefertari.

⇒ więcej relacji z Egiptu

© Wszelkie prawa zastrzeżone. Zdjęcia, filmy i teksty są naszą własnością. Kopiowanie i wykorzystywanie bez pisemnej zgody twórców jest zabronione.